WYBORY ŁAWNIKÓW 2024-2027

Wybory ławników na kadencję 2024-2027

Wybory ławników do sądów odbywają się na zasadach określonych w rozdziale 7 dział IV ustawy z dnia 27 lipca 2001 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 217 ze zm.).

Ławnikiem może być wybrany ten, kto:

•         posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
•         jest nieskazitelnego charakteru;
•         ukończył 30 lat;
•         jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
•         nie przekroczył 70 lat;
•         jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
•         posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.

Do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy ławnikiem powinna być wybrana osoba wykazująca szczególną znajomość spraw pracowniczych.

Ławnikami nie mogą być:

•         osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze;
•         osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
•         funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń;
•         adwokaci i aplikanci adwokaccy;
•         radcy prawni i aplikanci radcowscy;
•         duchowni;
•         żołnierze w czynnej służbie wojskowej;
•         funkcjonariusze Służby Więziennej;
•         radni gminy, powiatu i województwa.

Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.

Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów - w głosowaniu tajnym.

Kandydatów na ławników mogą zgłaszać radom gmin prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych oraz co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru, w terminie do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.

Termin zgłaszania kandydatów na ławników na kadencję w latach 2024-2027 upływa w dniu 30 czerwca 2023 roku.

Zgłoszenie kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia. Wzór karty zgłoszenia zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia (Dz. U. z 2011 r., nr 121, poz. 693).

Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:

•         informację o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego;
•         oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
•         oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona;
•         zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia kandydata, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2022r. poz. 2527), stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika;
•         dwa zdjęcia zgodne z wymaganiami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydawanie dowodu osobistego.

Wymienione dokumenty powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzydzieści dni przed dniem zgłoszenia.

Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez stowarzyszenie lub inną organizację społeczną lub zawodową, zarejestrowaną na podstawie przepisów prawa dołącza się aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji. Dokumenty powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzy miesiące przed dniem zgłoszenia.

Do zgłoszenia kandydata na ławnika dokonanego na karcie zgłoszenia przez obywateli dołącza się listę osób zawierającą imię (imiona), nazwisko, numer ewidencyjny PESEL, miejsce stałego zamieszkania i własnoręczny podpis każdej z pięćdziesięciu osób. Osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata jest osoba, której nazwisko zostało umieszczone jako pierwsze na liście.

Koszt opłaty za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego ponosi Skarb Państwa.

Koszt opłaty za badanie lekarskie i za wystawienie zaświadczenia lekarskiego ponosi kandydat na ławnika.

Koszt opłaty za wydanie aktualnego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpisu lub zaświadczenia z innego właściwego rejestru lub ewidencji ponosi Skarb Państwa. 

Rady gmin dokonują wyboru ławników najpóźniej w październiku 2023 roku.